Koszty w Rachunkowości Zarządczej

Koszty jest to wyrażone w wartości pieniężnej zużycie zasobów w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych.

Koszt = wielkość zużycia x cena jednostkowa zasobu

Koszty zależnie od horyzontu czasowego mogą być podzielone na trzy główne kategorie:

1. Koszty zmienne
2. Koszty pełne
3. Koszty cyklu życia

 Koszty utraconych korzyści (koszty alternatywne) to korzyści utracone w wyniku niepodjęcia najlepszej alternatywnej opcji działania. Koszty alternatywne są zawsze istotne z punktu widzenia podejmowania decyzji.

Studium przypadku 
W poprzednim okresie przedsiębiorstwo produkcyjne nabyło zapas komponentu A za cenę 4 zł/szt. Komponenty służyły, do wytwarzania produktu X, na który nie ma obecnie popytu. Niewykorzystana część zapasu 1.000 szt. zalega w magazynie. Zarządzający otrzymali ostatnio dwie oferty, związane z wykorzystaniem komponentu A:
1.  Zamontowanie komponentu A w innych produktach, wytworzonych na zlecenie natychmiastowe. Zlecenie dotyczy 1.000 szt. produktów po cenie 8 zł/szt. Planowane są następujące koszty:
a)  Do każdego urządzenia potrzebny jest 1 komponent A i 1 komponent B. Komponent B zostanie zakupiony po podjęciu decyzji o przyjęciu zamówienia. Aktualna cena nabycia komponentu B wynosi 3 zł/szt.
b)  Norma robocizny dla zlecenia wynosi 0,2 roboczogodziny na 1 szt. Aktualna stawka płacy wynosi 10 zł/godz. Pracownicy otrzymują stałe miesięczne wynagrodzenia plus dodatki za nadgodziny. Przedsiębiorstwo posiada wolne moce wytwórcze i przyjęcie dodatkowego, natychmiastowego zamówienia nie spowoduje pracy w nadgodzinach ani dezorganizacji normalnej pracy.
c)  Przewiduje się, że dodatkowe koszty energii i materiałów technologicznych związane z wytworzeniem
zamówionej partii wyniosą około 1.000 zł.
d)  Pośrednie koszty produkcji są w krótkim okresie stałe i wynoszą 150% kosztów robocizny
2.  Natychmiastowa odsprzedaż 1.000 szt. komponentu A po cenie 2,00 zł/szt.

Którą opcję powinno wybrać przedsiębiorstwo? Jakie informacje będą istotne przy podejmowaniu tej       decyzji?

Odp.:


Przy podejmowaniu tej decyzji istotne będą jedynie informacje na temat jego po ile sprzedano towar, ile wyniosły koszty pośrednie, oraz koszty energii elektrycznej. W związku z tym należy wybrać opcje numer 1. (nie każcie mi pokazywać obliczeń bo są trywialne)

Studium przypadku 
1. Przedsiębiorstwo produkujące porcelanę stołową otrzymało zapytanie ofertowe dotyczące wyprodukowania w kolejnym miesiącu 10 t porcelany z kolorowym logo odbiorcy
2. Obecnie przedsiębiorstwo produkuje wyłącznie porcelanę białą, wykorzystując w całości praktyczne zdolności produkcyjne, które wynoszą 100 t miesięcznie. W przypadku przyjęcia dodatkowego zamówienia, konieczna byłaby rezygnacja w kolejnym miesiącu z produkcji i sprzedaży 20 t porcelany białej.
3. Przedsiębiorstwo dysponuje następującymi danymi:
Cena sprzedaży za kg:
-Wzór specjalny: ??
-Porcelana biała: 5zł
Koszty surowców na kg:
-Wzór specjalny: 3zł
-Porcelana biała: 2zł
Koszty przerobu (80-100 t): 200000zł
4. Przyjęcie zamówienia specjalnego spowoduje dodatkowe koszty wykonania projektu, uruchomienia produkcji, naniesienia logo i utylizacji barwników w wysokości 30.000 zł
Dział Sprzedaży wyliczył, że przyrostowe koszty związane z zamówieniem specjalnym wynoszą 60.000 zł.
(Zużycie surowca- 30tyś, koszty specjalne- 30tyś.)
Ponieważ dla zamówień specjalnych cena powinna pokryć przynajmniej koszty przyrostowe, minimalna cena
dla zlecenia, tj. cena przy której przedsiębiorstwo nie ponosi strat, została określona na poziomie 6,00 zł/kg:
1.  Oceń kalkulację ceny minimalnej, która została sporządzona przez Dział Sprzedaży.
2.  Na jakim poziomie powinna zostać ustalona cena sprzedaży dla zlecenia specjalnego?

Rozwiązanie:

Tutaj wypiszę co i jak, bo sama potrzebowałam ściągawki ;)
1. Na początek obliczymy ile tracimy na tym całym biznesie.
-Koszt niesprzedanych produktów z porcelany białej: 20 000sztuk x 5zł = 100 000zł
-Oszczędność na niewykorzystanym materiale: 20 000szt. x 2zł = 40 000zł
Czyli koszty utraconych korzyści to: 100 000zł - 40 000zł = 60 000zł

2. Teraz ile nas będzie ten biznes kosztował:
-Koszt materiału w kolorze: 10 000sztuk x 3zł = 30 000zł
-Koszty specjalne: 30 000zł
-Koszty utraconych korzyści: 60 000zł
Razem koszt zlecenia: 120 000zł (trzeba dodać te co powyżej)

3. Wyliczamy minimalną cenę za sztukę: 120 000zł / 10 000szt. = 12zł/szt.

Odpowiedź: Zwolnić dział sprzedaży ;) Proponowana przez nich cena jest dużo za niska, nie pokrywa kosztów przedsięwzięcia.

Studium przypadku (decyzja typu produkować czy kupić / make or buy decision)
Przedsiębiorstwo wytwarza napędy elektryczne do urządzeń przemysłowych. Obecnie wszystkie
komponenty składowe produktów są wytwarzane w zakładzie należącym do przedsiębiorstwa.
Między innymi produkowany jest komponent X, którego linia produkcyjna jest przestarzała i w
najbliższym czasie zostanie zlikwidowana. Przewiduje się, że zapotrzebowanie na ten komponent
będzie istnieć jeszcze przez 2 lata w łącznych rozmiarach 100 000 szt.
Jeżeli przedsiębiorstwo zamierza kontynuować produkcję komponentu X we własnym zakresie, będzie
musiało zakupić przed początkiem roku specjalistyczną linię produkcyjną o wartości 400 000 zł.
Przewidywany czas używania nowych urządzeń wynosi 2 lata, po którym to okresie przewiduje się ich
odsprzedanie za 300 000 zł. Nowa linia produkcyjna pozwoli na redukcje o połowę robocizny
bezpośredniej oraz kosztów maszynowych.
W ostatnim okresie otrzymano ofertę od zewnętrznego dostawcy, który gwarantuje dostarczanie
komponentu X w wymaganej ilości przez okres 2 lat po stałej cenie 12,00 zł/szt.
Przedsiębiorstwo posiada następujące informacje o kosztach wytworzenia komponentu X w
poprzednim 2-letnim okresie, w którym wyprodukowano 100 000 szt.:


Materiały bezpośrednie 1 szt.: 6,00
Robocizna bezpośrednia 2,00
Koszty eksploatacji maszyn 4,00
Amortyzacja linii produkcyjnej 1,50
Koszty hali fabrycznej 1,00
Koszty ogólnoprodukcyjne 1,50
Razem koszt jednostkowy 16,50

• Zatrudnienie pracowników bezpośrednio produkcyjnych jest dostosowywane do przewidywanego
poziomu produkcji w przedsiębiorstwie.
• Koszty maszynowe dotyczą zużycia energii technologicznej, materiałów technicznych i eksploatacyjnych. Koszty te są proporcjonalne do rozmiarów produkcji komponentu X.
• Koszty hali fabrycznej są związane z jej utrzymaniem na potrzeby całego przedsiębiorstwa i są rozliczane w koszty wytworzenia wszystkich produktów. Nowa linia produkcyjna zostanie zainstalowana w hali produkcyjnej na miejsce likwidowanych urządzeń. W przypadku przyjęcia oferty od dostawcy, wolna przestrzeń hali zostanie wykorzystana na magazyn, co pozwoli zaoszczędzić rocznie 25 000 zł opłat za wynajem dodatkowego magazynu.
• Koszty ogólnoprodukcyjne dotyczą stałych kosztów funkcjonowania wspólnych komórek, zajmujących się przygotowaniem produkcji, kontrolą jakości, transportem wewnątrzzakładowym, nadzorem technologicznym, itd., które są rozliczane w koszty wytworzenia wszystkich produktów przedsiębiorstwa.

Polecenia:
1. Jaki jest planowany koszt jednostkowy komponentu X w nowych warunkach technicznych?


Tutaj zmieniają się nam koszty jednostkowe:

Materiały bezpośrednie 1 szt.: 6,00
Robocizna bezpośrednia 1,00
Koszty eksploatacji maszyn 2,00
Amortyzacja linii produkcyjnej 1,00
Koszty hali fabrycznej 1,00
Koszty ogólnoprodukcyjne 1,50
Razem koszt jednostkowy 12,50zł

2. Którą opcję powinno wybrać przedsiębiorstwo? Jakie informacje będą istotne przy podejmowaniu tej decyzji?

Materiały bezpośrednie 100000 szt.: 600000,00
Robocizna bezpośrednia 100000,00
Koszty eksploatacji maszyn 200000,00
Amortyzacja linii produkcyjnej 100000,00
Razem koszt przy własnej produkcji 1000000zł


Koszt zakupu komputerów X na rynku: 12 x 100000 = 120000
Oszczędność na powierzchni magazynowej: 25 x 2 = 50000
Razem koszty przy zakupie X na rynku: 1150000zł


Odp: Bardziej opłaca się produkować samemu (różnica o 150000zł)

3. Jaka jest minimalna dwuletnia produkcja, dla której opłacalne jest wytwarzanie komponentów we własnym zakresie?

 9 * x + 100000 < 12 * x - 50.000

- 3 * x < -150.000

x > 50000


9zł- to koszt istotnych informacji przy własnej produkcji jednej sztuki
12zł- to koszt zakupu jdnej sztuki na rynku

4. Którą opcję powinno wybrać przedsiębiorstwo, jeżeli:
• dostawca jest skłonny obniżyć cenę do 11,00 zł/szt.,
• uzyskanie oszczędności robocizny bezpośredniej przy nowej linii produkcyjnej jest mało prawdopodobne?


10 * x + 100000 < 11 * x - 50000

- x < -150000

x > 150000

10zł- bo wracamy do kosztów robocizny sprzed zmian,
11zł- bo zmieniamy cenę jednego komputera

Przy produkcji własnej opłacalna ilość produkowanych komputerów w ilości ponad 150000 sztuk, czyli za dużo- w zwiazku z tym wybieramy opcję zakupu komputerów na rynku.